ĐỌC LẠI VÀ SUY NGẪM. Mụ Thìn, lại thêm một truyện ngắn hay của anh Phan Chí Thắng. Món ngon xin kiệm lời bình, chép lại đọc và suy ngẫm. Chọn ảnh minh họa gì đây ? Có lẽ ảnh hợp nhất vẫn là Trước đèn/ Bài học cuộc sống (Hoàng Kim)
Mụ Thìn
I.
Đáng ra phải viết một tiểu thuyết về mụ. Nhưng lão Hâm không nhiều chữ như Nguyễn Khắc Phục, không tưởng tượng giỏi như Nguyễn Quang Vinh nên tạm ghi lại một vài nét về mụ.
Mụ đẹp. Đó là đánh giá của khoảng một nửa số đàn ông có biết mụ. Mụ rất đẹp. Đó là đánh giá của chính mụ.
Mụ cao, phốp pháp. Có người bảo thế là phồn thực. Nụ cười tươi. Riêng cặp mắt lúc nào cũng như van vỉ: "Em yếu đuối lắm anh ơi!"
Thời còn bao cấp, mụ được tiếng là giỏi kinh doanh. Không phải là giới kinh doanh đánh giá, mà các sếp trên Tổng công ty và trên bộ bảo thế.
Thời đó, chạy được "bổ sung vốn" là sống ung dung rồi. Chạy được "chậm nộp thuế" là có của ăn của để. Chạy được Công an kinh tế với các kiểu thanh tra kiểm tra "ủng hộ" là bạn sạch như tờ giấy trắng, thơm như chính tờ giấy trắng đó có xịt thêm nước hoa Chanel 5, đêm ngủ ngáy o o.
Mụ xài Chanel 5. Khoảng những năm 1990 thế là thời thượng, là quý tộc.
Mụ xài đàn ông, việc này những năm đó bắt đầu thời thượng. Cái giỏi của mụ là mụ xài đàn ông nhưng đàn ông nào cũng tưởng là mình xài được mụ.
Nhờ thế mụ được tiếng giỏi kinh doanh, công ty nhiều năm được khen thưởng. Công thức của mụ là dùng vốn tự có thu hút hoặc tiếm dụng vốn nhà nước. Mặc dù thất thoát hàng hóa và vốn khá lớn.
Mụ nhiều nhân tình đến nỗi ngay trong công ty, nếu mụ đang tiếp ông phó giám đốc này trong phòng giám đốc thì ông phó kia đứng ngồi không yên, nhấp nhổm chạy ra hành lang hút thuốc lá vặt, mắt đánh về phía cửa phòng giám đốc.
Mụ nhiều nhân tình đến nỗi thiên hạ đồn rằng mụ yêu cầu Văn phòng trang bị cho mụ một cái tủ giống như tủ của cửa hàng thuốc Bắc. Rất nhiều ô kéo. Mỗi ô kéo đựng ảnh, thư, thơ tình của một người tình.
Liên quan đến ai thì kéo cái ô của người đó ra, chả bao giờ nhầm lẫn.
Mụ có người tình trên bộ chủ quản, Bộ tài chính, Cục Thuế, tóm lại là ở các cơ quan hữu quan.
Mụ có người tình khắp trong Nam ngoài Bắc, ở các đại lý của công ty mụ.
Mụ có người tình già hơn mụ vài ba chục tuổi, và cả người tình bằng tuổi con mụ.
II.
Mụ Thìn có chồng và hai con. Chồng mụ là sĩ quan quân đội, cao ráo, đẹp trai. Gặp chồng mụ, ai cũng phải cố tìm giải đáp cho hai câu hỏi:
- Có chồng đẹp trai, đàng hoàng thế mà sao mụ vẫn thích bồ bịch, vì không phải bồ nào cũng chỉ vì mục đích công việc?
- Vì sao tay chồng lại chấp nhận vợ "sáng ăn chả chiều ăn nem" như vậy? Thằng mù cũng còn nhìn thấy mụ ấy ba bè bảy mối cơ mà?
Người ta tự tìm câu trả lời, trả lời được ở mức độ nào là tùy họ.
Rất có thể là anh ta yếu, không yếu mặt này thì yếu mặt khác, không yếu trong phòng ngủ thì yếu khi ra ngoài đường. Không rõ.
Chỉ có thể viết thêm là chồng mụ có một lần để thất thoát tiền của đơn vị. Hồi đó Quân đội bắt đầu bung ra làm kinh tế. Nếu không khắc phục được hậu quả thì phải ra tòa án binh, bế mạc cuộc đời. Mụ Thìn xuất số tiền trị giá hơn 100 cây vàng cho chồng đập vào chố tiền thất thoát và bôi trơn một số công đoạn.
Vì vậy chồng phải sợ vợ.
Nói vậy không có nghĩa là mụ công khai ra khỏi nhà đi với ông nọ ông kia. Giấy rách còn phải giữ lấy lề, vuốt mặt còn phải nể mũi. Cha ông chúng ta dạy rồi.
Con gái đầu của mụ ngoan, học giỏi. Nó lớn lên trong thời kỳ gian khó, bố mẹ còn đi xe đạp, xách cạp lồng cơm mang theo ăn trưa. Thằng em thì khác, sinh ra khi bố mẹ có tiền. Nhất là mẹ nó hay dùng tiền để được việc.
Khi thằng con dăm bảy tuổi, rất mê trò chơi điện tử. Sáng chủ nhật mụ nói là đưa con đi công viên chơi cho nó chạy nhảy trong không khí trong lành. Chở con đi được một đoạn, mụ ấn nó vào quán trò chơi điện tử cùng với số tiền đủ chơi 3 giờ đồng hồ và mua đồ ăn vặt thoải mái:
- Ở đây chơi, mẹ đi có việc.
Cuối buổi về đón con, mụ lại dặn về ai hỏi thì nói mẹ con mình đi công viên nhé.
Dần dần thằng con cáu:
- Biết rồi, khổ lắm, nói mãi. Hôm nào chả đi công viên!
Ta sẽ quay lại với cậu quý tử ở đoạn cuối câu chuyện.
III.
Mụ Thìn có cặp mắt tình tứ, ướt át. Tình tứ, ướt át, mềm yếu với những ai mụ cần tình tứ, ướt át, mềm yếu. Với cấp dưới, với kẻ chống đối, cặp mắt ấy long lanh nộ khí, nhìn giống mắt cọp hơn là mắt rồng.
Nhớ lại thời bao cấp, kinh doanh buồn cười lắm. Làm chơi ăn thật. Lỗ thật lãi giả. Lỗ lãi gì không cần biết, chỉ cần đoàn kiểm tra quyết toán hàng năm ký biên bản công nhận bản quyết toán đó là xong, sau một hai ngày đoàn giả vờ soi mói, dọa dẫm, trưa đi nhà hàng ăn nhậu nhòe và cầm phong bì đầy đặn.
Mụ Thìn chả sợ đoàn kiểm tra quyết toán, nói chung chả sợ bố con thằng nào.
Có lần Văn phòng vào báo cáo có các đồng chí ở Viện Kiểm sát Quận đến làm việc. Mụ quắc mắt:
- Việc gì mà việc. Lâu lâu đến xin phong bì, vẽ chuyện. Anh ra bảo giám đốc đi vắng, không tiếp và cũng không ký duyệt phong bì được. Hôm nào giám đốc về sẽ mời các anh đến chơi với công ty.
Mụ coi thường nhất là giám đốc các xí nghiệp thương binh. Bi hài ở chỗ là hồi đó nhà nước quy định xí nghiệp thương binh chỉ phải đóng thuế doanh thu có 4%, trong khi các doanh nghiệp bình thường phải đóng 8%. Lăm ăn mà lãi 4% là nhiều lắm, rủng rỉnh lắm. Xí nghiệp thương binh, thực ra chỉ là danh nghĩa, có vài ông thương binh đích thực làm vì, còn lại toàn lành lặn. Nhờ lộc trời như thế nên các xí nghiệp thương binh luôn giảm giá hàng, phá bĩnh thị trường.
Mụ Thìn mỗi lần đi họp đều không thèm bắt tay mấy vị giám đốc xí nghiệp thương binh.
Khoảng năm 1997, bà Nguyễn Thị Kim Ngân, nay là phó Chủ tịch Quốc hội, từ trong Nam ra làm thứ trưởng Bộ Tài chính. Tân thứ trưởng có nguyện vọng thăm và làm quen tìm hiểu một số doanh nghiệp lớn ở miền bắc.
Mụ Thìn tiếp bà Kim Ngân. Bà Ngân trẻ hơn, cao ráo hơn, đẹp hơn. Quan trọng nhất là quyền cao chức trọng hơn. Mụ Thìn tiếp lịch sự, song trong ánh măt không khỏi lộ sự đố kỵ và ganh ghét.
Sau khi bà Kim Ngân ra về, mụ xì ra với cấp dưới:
- Nghe đồn đẹp lắm, thấy cũng bình thường. Chắc có người chống lưng nên mới lên vù vù thế?!
IV.
Đất nước đổi mới, quản lý kinh tế và xã hội có nhiều thay đổi. Chế độ bao cấp dần dần bị xóa bỏ. Tất nhiên là cho đến nay vẫn chưa hết, nhưng thế cũng tốt hơn trước nhiều lắm rồi.
Trừ các tập đoàn kinh tế lớn, xuất thân là các Tổng Công ty 91 vẫn được bao cấp, các doanh nghiệp nhà nước bị hạn chế bổ sung vốn. Xóa bỏ thuế doanh thu, chuyển sang thuế VAT. Xóa bỏ việc cấp trên kiểm tra quyết toán hàng năm mà các công ty kiểm toán độc lập tiến hành kiểm toán. Rồi cổ phần hóa v.v. Tình trạng cha chung không ai khóc giảm dần.
Trong bối cảnh đó, công ty của mụ Thìn liên tục thua lỗ. Năm sau lỗ nhiều hơn năm trước. Xưa cũng lỗ nhưng lại được bộ chủ quản và bộ Tài chính cho "khoanh nợ", khoanh được là xong, để lâu cứt trâu hóa bùn.
Cấp trên của mụ, cấp cao ở Bộ tài chính và các cơ quan hữu quan cũng thay đổi nhân sự nhiều. Khó chạy hoặc cơ chế mới có chạy cũng chả để làm gì. Vả lại vốn nhà nước giao cho mụ quản đã thủng lỗ chỗ, cái "vốn tự có" của mụ cũng nát bươm rồi.
Mụ Thìn không biết quản lý sản xuất, không biết kinh doanh, đương nhiên lộ rõ là giám đốc kém. Bạn bè thân thiết ít dần. An ninh kinh tế dòm ngó kỹ hơn.
Mụ cố trì hoãn việc cổ phần hóa công ty. Ở công ty cổ phần, việc bổ nhiệm và thôi bổ nhiệm giám đốc rất khác với ở công ty nhà nước. Giám đốc dễ mất chức hơn nhiều.
Trên hối thúc cổ phần hóa. Nhạy cảm, mụ Thìn đánh hơi được là nếu mình chống lại, sẽ bị cách chức.
Mụ làm đơn lên cấp trên, viết lâm li lắm. Nào là mấy chục năm cống hiến, nay sức khỏe giảm sút. Nào là mụ không tham quyền cố vị. Muốn cho lớp đàn em có cơ hội phát triển. V.v. và v.v. Mụ tự xin thôi chức vụ giám đốc, chỉ làm bí thư đảng ủy công ty thôi.
Ở ta sau năm 1994 có mốt "nhất nguyên", giám đốc luôn được bầu là bí thư cấp ủy. Thế cho dễ lãnh đạo.
Trên đồng ý ngay. Song ít ai hiểu hết mưu thâm của mụ. Nắm được tổ chức đảng là vẫn thao túng, chỉ đạo được bộ máy do mụ xây dựng cài cắm bấy nay. Không làm giám đốc nhưng quyền lực ngầm và mềm của mụ vẫn rất lớn.
Một điều tinh vi nữa là nếu an ninh kinh tế có tóm tóc, thông thường ít thích tóm các đồng chí bí thư đảng ủy.
Và bí thư thì nhiệm kỳ còn dài.
V.
Ở đời người tính không bằng trời tính. Đôi khi người tính không bằng người khác tính.
Vào lúc mụ Thìn thu xếp để hạ cánh an toàn thì tai họa lại ập lên đầu mụ từ hướng bất ngờ nhất.
Thằng con trai của mụ càng lớn càng giỏi tiêu tiền và giỏi nói dối. Nói dối là do mụ dạy, tiêu tiền cũng là mụ dạy.
Như là lẽ dĩ nhiên, thằng bé dính vào ma túy. Nhà mụ xây trong khu đất do công ty chia, mấy chục gia đình cán bộ nhân viên công ty cùng ở đó. Làm gì mà họ không biết. Chả ai dám nói, chỉ thì thầm sau lưng mụ. Có vài người tốt bụng, gặp mụ mách là thấy thằng bé chơi với đám chích choác. Mụ nhảy cồ cồ:
- Chúng mày đừng thấy thằng con tao đẹp trai, thông minh học giỏi mà đơm đặt nói xấu nhé!
Đến đận thằng bé bị công an bắt mấy ngày (chỉ mấy ngày thôi, chắc mụ Thìn chạy được cho nó ra), không che dấu được nữa thì mụ thì thầm, bây giờ đến lượt mụ thì thầm với ai đó:
- Thằng con tôi là cộng tác viên với công an để tìm hiểu và bắt gọn đám ma túy. Công an phải bắt nó vài hôm chỉ để làm vì.
Vụ việc ngày càng trầm trọng. Thằng bé bỏ học, ăn cắp đồ trong nhà đi bán lấy tiền chích choác. Dần dần nhà mụ nguyên giám đốc chả còn gì, hoặc còn thì chỉ là của chìm. Của nổi chỉ là cái TV JVC 14" vỏ đỏ đời đầu, nhập nhà nhập nhòe, có cho cũng không ai lấy. Và hai cái quạt cây phải dùng giây xích khóa lại.
Song mụ Thìn vẫn tiếp tục che đậy việc con mụ nghiện ngập.
Rồi cái gì cũng phải có kết cục của nó.
Người chép câu chuyện này rất không thích kết cục câu chuyện, song vẫn phải chép cho xong việc.
Con trai mụ Thìn tham gia vào một vụ giết người cướp của. Nó không trực tiếp cầm dao giết nên được coi là tòng phạm.
Mụ Thìn đôn đáo chạy án. Nén bạc đâm toạc tờ giấy, nhưng không đốt cháy tờ giấy được. Cuối cùng tòa xử thằng thanh niên sinh ra và lớn lên trong chế độ mới ưu việt 20 năm tù.
Tiếp theo mụ chạy cho thằng con được ở cái trại nào tôn tốt một chút, đừng quá xa Hà Nội.
Bây giờ mụ Thìn còn mỗi một việc là định kỳ đi thăm nuôi con, ủ mưu tiếp tục chạy cho thằng con được giảm án, theo một cách nào đó.
Nếu bạn có dịp bắt gặp người đàn bà tiều tụy, xách cái làn to, đứng trước cửa trại giam X chờ đến giờ được vào thăm nuôi tù, bạn không thể tin nối đó là mụ Thìn.
Bạn đừng mất công tìm đôi mắt một thời nổi sóng quyền lực và tình ái.
Bạn cũng đừng mất công thử đến gần ngửi xem nước hoa Chanel 5 nó có mùi mê hoặc như thế nào!
Video yêu thích
http://www.youtube.com/user/hoangkimvietnam
Trở về trang chính
Hoàng Kim, hoangkim, hoangkimvietnam, Ngọc Phương Nam, Chào ngày mới Thung dung, Dạy và học, Cây Lương thực, Tin Nông nghiệp Việt Nam, Food Crops, Cassava in Vietnam, VietnamAfricaCassavaRice, Khát khao xanh, Dayvahoc,Học mỗi ngày, Danh nhân Việt , Food Crops News, Điểm chính, CNM365, Kim LinkedIn, KimTwitter, KimFaceBook Đọc lại và suy ngẫm, Việt Nam tổ quốc tôi, Tình yêu cuộc sống, Thơ cho con
No comments:
Post a Comment